Studenten als medicijn: studentenkamer in ruil voor hulp in een verzorgingshuis
Geen huur in ruil voor een gezellig praatje. Dat klinkt als de ideale bijbaan voor elke student. En dat is het misschien ook wel. Deventer heeft als eerste Nederlandse gemeente een project opgezet waarbij een woonzorgcentrum studenten tussen ouderen laat wonen. Het idee wordt inmiddels landelijk opgepikt en verschillende gemeenten pleiten voor de aanpak.
Geschreven door Stannah
Drie miljoen vierkante meter leegstand
Nederland telt op dit moment volgens Zorgkaart Nederland 2375 verpleeghuizen en verzorgingshuizen. Om ouderen te stimuleren langer thuis te blijven wonen, gelden sinds 2013 strengere indicatieregels om in aanmerking te komen voor een kamer in een zorginstelling. Door aangescherpte toelatingseisen krijgen jaarlijks 52.000 minder mensen toegang tot het verpleeg- of verzorgingshuis. Hierdoor staan kamers, of zelfs complete gebouwen, steeds vaker leeg.
Om je een beeld te geven: de gemiddelde kamer in een verzorgingshuis omvat ongeveer 57 vierkante meter. Als je dit vermenigvuldigt met het aantal ouderen dat niet meer in aanmerking komt voor een kamer in een verzorgingshuis, betekent dit dat jaarlijks drie miljoen vierkante meter aan verpleeg- en verzorgingshuizen leeg kan komen te staan*. Dit is meer dan de totale winkelleegstand in Nederland.
*Cijfers van Kadaster Ruimte & Advies uit 2014
Woonstudenten
Tegelijkertijd kampt Nederland met een tekort aan studentenkamers. “1 + 1 = 2”, dacht Verzorgingstehuis Humanitas in Deventer. Zij waren in 2012 de eerste zorginstelling die het voor studenten mogelijk maakte om op kamers te gaan. Tussen de 150 hulpbehoevende ouderen wonen inmiddels 6 jongeren; op elke gang één. De studenten betalen geen huur, maar helpen in ruil voor woonruimte mee in het verzorgingstehuis.
De studenten werken 32 uur per maand in ruil voor hun kamer, die in vergelijking met de gemiddelde studentenwoning erg ruim is. Door een gezellig praatje te maken zorgen ze ervoor dat bewoners niet vereenzamen en de hulp krijgen waar zij behoefte aan hebben. Denk bijvoorbeeld aan het spelen van een spelletje, kleine klusjes in huis of hulp bij het nuttigen van een maaltijd of de aanschaf van goederen.
“Iedereen wint”
Gea Sijpkes, directeur van Humanitas in Trouw: “De bewoners hebben gezelschap, de studenten hoeven geen geld te lenen voor een dure huurkamer en de lege kamers gaan niet verloren. Iedereen wint.” En ook de senioren bevalt het prima. Bewoonster mevrouw Middelburg (83) woont al vier jaar in Humanitas. “Het is zo gezellig met die jongeren. Ik ben er elke avond bij.”
De behoeften van ouderen
Heb jij te maken met een familielid of partner die hulpbehoevend is? Uit recent onderzoek van het Nationaal Ouderenfonds blijkt dat senioren ‘gezelschap’ en ‘bewegingsvrijheid’ als de twee grootste geluksfactoren benoemen. Men wil het leven kunnen blijven leiden dat er altijd geweest is. Een traplift kan in zo’n geval uitkomst bieden.
(Inter)nationaal succes
Het project uit Deventer is inmiddels landelijk opgepikt. Zo’n tien zorginstellingen, o.a. in Amsterdam, Utrecht en Arnhem, experimenteren met ‘woonstudenten’ om het leven van ouderen te veraangenamen. Andere gemeenten, bijvoorbeeld Breda, hebben het idee na een recente documentaire van Nieuwsuur op hun politieke agenda gezet.
Ook vanuit het buitenland wordt interesse getoond. Binnenkort komt er drie maanden lang een Amerikaanse onderzoeker naar Humanitas. Daarnaast werkt Sijpkes samen met een Britse hoogleraar aan een handleiding, zodat haar manier van werken kan worden ingezet in nog meer landen.