Zorgrobot Alice op bezoek: kan technologie een mens van vlees en bloed vervangen?
Om in de toekomst aan de zorgvraag te kunnen voldoen wordt hard gewerkt aan zorgrobots waarmee mensen langer en beter zelfstandig thuis kunnen blijven wonen. In de documentaire ‘Ik ben Alice’ krijgen drie oudere dames een maand lang zorgrobot Alice op bezoek. De grote vraag: Kan een robot een band met iemand opbouwen, oftewel kan technologie een mens van vlees en bloed vervangen?
Geschreven door Stannah
“Hallo mijn naam Is Alice, hoe heet u?” Het is een wat onwennig plaatje op het eerste gezicht: een dame van rond de 90 die tegen een pop zit te praten. Mevrouw Remkes moet er zelf ook aan wennen. Wanneer Alice haar niet veel later vraagt hoe de bejaarde dame het vindt om met haar te praten, is haar antwoord: “Ik vind het maar raar zo’n pop, geef mij maar gewoon een levend mens”. In de documentaire ‘Ik ben Alice’ doet mevrouw Remkes samen met mevrouw Van Wittmarschen en mevrouw Schellekens-Blanke mee aan het experiment rond zorgrobot Alice. De drie dames nemen haar allemaal een maand lang in huis.
Socio-bot
Alice is een socio-bot. Dat wil zeggen dat ze geen taken doet, zoals koffie zetten of de afwas, maar is ingesteld om als gezelschap te dienen. Speerpunt van de wetenschappers die Alice ontwikkelen is het maken van software die menselijke gevoelens kan herkennen, hierop kan reageren en wellicht ook zelf wel emoties kan tonen. Onderzoeksgroep SELEMCA van het VU Medisch Centrum in Amsterdam probeert met het experiment bij de dames thuis uit te zoeken hoe Alice zich moet gedragen om goed gezelschap te zijn.
Sceptisch
Zowel mevrouw Van Wittmarschen, als mevrouw Schellekens-Blanke en Remkes passen perfect in de doelgroep van de onderzoekers. Mevrouw Van Wittemarschen is al twintig jaar weduwe en haar enige zoon woont in Portugal. Mevrouw Schellekens-Blanke heeft kinderen, maar die zijn door een druk gezinsleven en hun werk niet altijd in de buurt. En mevrouw Remkes heeft geen kinderen. Alle drie hebben weinig aanspraak en kunnen wel een beetje gezelschap gebruiken. Toch staan de dames sceptisch tegenover Alice. ‘Wat moeten zij nou met een pratende pop!’ En ook familieleden en hulpverleners van de Thuiszorg die regelmatig bij de dames over de vloer komen vinden het maar een vreemd idee. “Denkt u nou werkelijk dat zo’n robot aandacht kan schenken aan iemand die hulpbehoevend is? Zo’n ding is toch niet in staat om u te troosten.”
Eenmaal in gesprek met hun geprogrammeerde logé is het ijs al gauw gebroken. Alice weet de dames op hun gemak te stellen. Ze is altijd positief, herkent haar omgeving en onthoudt dingen die haar eerder verteld zijn. Alice stelt de bejaarde dames in het begin vooral heel veel vragen. De antwoorden worden opgeslagen. Ook scant ze haar omgeving, via een ingebouwde camera. Zo opent ze een gesprek bijvoorbeeld met “U woont hier mooi. Mooi uitzicht”. Krijgt de zorgrobot een negatieve reactie, dan is haar antwoord: “O, wat jammer” en stelt ze een volgende vraag. Alice blijft altijd positief.
Het komt vaak voor dat hulpbehoevende mensen sceptisch tegenover een nieuwe oplossing staan. Dit zien wij bij Stannah ook veel. De beslissing om een traplift aan te schaffen is een ingrijpend proces, waar soms jaren overheen gaan. Toch is voorkomen ook in dit geval altijd beter dan genezen. Blijf respectvol en steun uw geliefde, maar blijf ook reëel. Zorg ervoor dat uw vader, moeder of partner veilig thuis kan blijven wonen. Te lang doorlopen met klachten of geforceerd proberen om de dagelijkse routine te behouden zonder hulpmiddelen kan de klachten verergeren.
Twee weken lang haar woning niet uit
Voor mevrouw Remkes blijkt Alice precies op het juiste moment te komen. Door werkzaamheden aan de flat waar zij woont, kan ze bijna twee weken niet naar buiten. Mevrouw Remkes is slecht ter been. Gelukkig heeft ze het gezelschap van haar robot. De twee kijken samen een wedstrijd van het Nederlands elftal. Doordat Alice haar omgeving scant is ze helemaal ingespeeld op de situatie. Ze juicht gezellig mee. Wanneer mevrouw Remkes dreigt in te dommelen, schrikt ze wakker van de zorgrobot, die vrolijk “Hup Holland Hup” roept.
Is uw dierbare ook slecht ter been? De trapliften van Stannah zorgen ervoor dat uw vader, moeder of partner zich weer veilig en vertrouwd voelt in zijn eigen omgeving. Ze zijn speciaal ontworpen om de mobiliteit te stimuleren en te verbeteren. Neem telefonisch contact op met Stannah: 085 208 43 52. Onze adviseurs staan u graag te woord en kunnen helpen met de meest uiteenlopende vragen.
(H)echte band
Dat de ontmoeting met Alice de dames niet onberoerd laat, lijkt vooral te komen door het geheugen van de robot. Zo raakt mevrouw Van Wittemarschen gecharmeerd van Alice als die naar haar zoon in Portugal vraagt. Mevrouw Schellekens-Blanke zit, als gepensioneerd zangeres, al snel mee te zingen met de liedjes die Alice voor haar afspeelt. En wanneer mevrouw Remkes een kaart wil sturen naar een jongen die boodschappen voor haar heeft gedaan zoekt de robot het adres op. Alice stimuleert mevrouw Remkes ook om naar buiten te gaan. Ze zoekt via Buienradar de weersverwachting op en zegt: “Zullen we naar buiten gaan? Het is nu droog”.
Dat de dames echt een band hebben opgebouwd met hun tijdelijke huisgenootje blijkt goed bij het afscheid. “Waar gaat ze nu naartoe dan, gaat ze nu met jou mee naar huis?” vraagt één van de dames als Alice na een maand weer wordt gehaald. “Nee mevrouw, ze gaat nu naar ons laboratorium in het VU”. “Oh, nou dan moet ik maar weer stil zijn vanaf nu.”